Havagazı Fabrikası’nda tabipler ve mimarlar haklı çıktı

Yargı yürütmeyi durdurma kararı verdi

Ankara 7 İdare Mahkemesi, Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası’nın Maltepe Havagazı Fabrikası'ndaki 350 ton asbestli malzeme bulunan elektrik santralinin yıkımına ilişkin açtıkları davada, yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Asbest varlığını doğrulayan bilirkişi raporunun ardından verilen yürütmeyi durdurma kararını değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası, “Halk sağlığını ve kamu yararını gözeten bu karar, adalete olan güveni tazelemiştir. Verilen hukuk mücadelesi sonuç vermiştir. Vakit kaybetmeden karar hayata geçirilmeli ve bina acilen karantinaya alınmalıdır. Maltepe Havagazı Fabrikası yerleşkesi tescilli ve elektrik santrali karantinaya alınmadığı için risk yaratıyor. Acilen bina karantinaya alınmalı. Rüzgarlı havalarda çevreye asbest yayılıyor. Öncelikli olarak binanın karantinaya alınmasını ve halkın ölçümlerle birlikte düzenli olarak bilgilendirilmelidir” dedi.

“Hukuka uygun değil, telafisi güç zararlar yaratabilir”

Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, şunları söyledi:

 “Maltepe Havagazı Fabrikası yerleşkesinde bulunan 350 ton asbestli malzeme içeren elektrik santralinin yıkımı süreci ve bu süreçte de halk sağlığını tehdit eden asbestin tespit edilmesine ilişkin kamuoyuna bilgi vermiştik. Ankara’nın asbest soluduğunu ifade etmiştik. Bilirkişi raporu da ‘Asbest yönetmeliğinin gerektirdiği önlemler alınmadan mevzuata aykırı bir yıkım süreci yaşanmıştır’ dedi ve asbest varlığını doğruladı. Ankara 7. İdare Mahkemesi verdiği yürütmeyi durdurma kararında, bilirkişi raporuna atıfta bulunarak, raporda yer alan ‘Yıkım işleminin asbest yönetmeliğinde belirlenen yeterlilikte önlemler alınmayarak yapıldığı ve yıkım işleminin bu haliyle devam etmesi durumunda insan sağlığı açısından tedavisi mümkün olmayan hastalıkların ortaya çıkma ihmalinin oldukça yüksek olduğu’ ifadelerini yinelemiştir. Mahkeme, Maltepe Havagazı Fabrikası’na ilişkin Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 25.02.2017 tarihinde başlanan yıkım işleminde hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna ve dava konusu işlemin anılan taşınmazın yıkımına ilişkin olması sebebiyle uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararlar doğabileceği kanaatine varmış ve oy birliğiyle yürütmeyi durdurma kararı vermiştir.”

Gökçek görevden acilen el çektirilmeli

Candan, yakın zamanda Havagazı Fabrikası’nı fotoğrafladıklarını da bildirerek, “ Halk sağlığı tehdit edilmeye devam ediyor. Hala ciddi bir koruma önlemi alınmamış. Yapı hala uçuşan bez ve plastik brandalarla trajikomik bir şekilde yarım yamalak kapatılmış. Rüzgarlı havalarda Ankaralı asbest soluyor. Halkın sağlığını umarsızca tehdit eden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek görevden acilen el çektirilmeli. Mahkeme kararı da Ankaralı’nın hayatının nasıl tehlikeye atıldığını göstermiştir” dedi.

Aydınlanma müzesine ihtiyaç var

Candan,  "Asbeste karşı bir duyarlılık yaratan bir aydınlanma mekanı haline de geldi. Bir tarihsel bellek ve bir bilinç ve aydınlanma belleği olma durumu var. Yüksek yoğunluk yapılaşma ile bu alanın yok edilmesini istemiyoruz. Tescillenmiş bir alanda binalar yıkılmış bile olsa aslına uygun şekilde yeniden yapılması mevzuatta var.  Ankara’nın bilim, teknoloji bilinçlenme ve aydınlanma müzesine ihtiyacı var” önerisini yineledi. 

 Acilen karantinaya alınmalı

Ankara Tabip Odası Başkanı Vedat Bulut ise, bugüne gelen süreci şöyle özetledi:

“Asbest sinsi, 10, 15 yıl içinde mezotelyema akciğer kanserine neden oluyor. Kanuni zaman aşımı için de kendiler için rahatlatıcı. O yüzden böyle bir riski aldılar ve yanlış yaptılar. 15 Şubat 2017 tarihinde Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası olarak yine sizin karşınıza geçip 350 ton asbestli malzeme içeren Maltepe Havagazı Fabrikası’nın çok önemli bir tehdit olduğunu ifade etmiştik. Bu açıklamadan 10 gün sonra Ankara Büyükşehir Belediyesi hiçbir koruyucu önlem almadan, asbest yönetmeliğine aykırı bir şekilde, karantinaya işlemi yapılmadan 25 Şubat’ta elektrik santralinin yıkımına başladı. Biz yüzey ölçümleri aldırdık ve oralarda belli noktalarda asbestin dağıldığın tespit ettirdik. Kurumlara ve her yere başvuruda bulunduk. Sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunduk ve hatta 1 Mart itibariyle binanın yıkımına ilişkin İdari Mahkeme’de dava açtık ve yürütmeyi durdurma aldık. Bu süreç içinde Büyükşehir Belediyesi özellikle kamuoyunda çıkıp, yanıltıcı açıklamalar yaptı. Oysa 25 Şubat’ta yıkımına başlanan Maltepe Havagazı Fabrikası’nın iki gün içinde hiçbir önlem alınmadan büyük bir bölümü yıkıldı. 27 Şubat’tan itibaren de oraya bir iş güvenliği uzmanı Rahmi Baysal atandı. Uyarılarımız nezdinde bazı adımlar atılmaya başlandı. Hiçbirisi de hem kurumlar hem devlet yetkilileri ve uzmanlar o alandaki ölçümleri kamuoyuna açık ve şeffaf bir biçimde yayınlamadılar ve düzenli olarak ölçüm alarak halkı bilgilendirmediler ve hepimizin sağlığını tehdit ettiler. Yürütmeyi durdurma kararı sürecinde o alandaki asbestli bölümü yıkmadıklarını ifade ettikleri için bir de tespit davası açtık. Tespit davamız bizim İdari Mahkeme’de süren yürütmeyi durdurma devam ettiği için onunla birleştirilmiş oldu. Geçtiğimiz günlerde açtığımız dava kapsamında bilirkişi heyeti inceleme yaptı ve bilirkişi raporu da asbest varlığını doğruladı. Son olarak Ankara 7. İdare Mahkemesi de yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bu karar doğrultusunda acilen Havagazı Fabrikası karantinaya alınmalı”