Vakit nakittir

Zumbara bir zaman kumbarası, nakit yerine geçen vakitler. Zumbaradakiler evvel zaman içinde bir zaman borçlanarak, bu borcu başka bir zamandaki emekle değiş tokuş ediyorlar. Bu bankada para geçmiyor, zaman geçiyor. Zumbara’yı Türkiye’ye getiren isimlerden biri olan Ayşegül Gülmez ile konuştuk.

- Zumbara nedir? Bu fikir nasıl ortaya çıktı?   

Ayşegül Gülmez :  Zumbara (Zaman Kumbarası) para yerine zamanın kullanıldığı sosyal bir paylaşım ağı bir alternatif ekonomi hareketidir. Sistem birisine 1 saatlik yardım et. Karşılığında 1 saat kazan ve kumbarana at. Bu 1 saat ile topluluktaki dilediğin kişiden istediğin 1 saatlik servisi al mantığı ile işler.

Ben Filiz'e ne zamandır öğrenmek istediği ve benim severek yaptığım fotoğrafçılığa giriş dersi veriyorum 2 saat, Filiz karşılığında bana 2 saat ödeme yapıyor. Ben kazandığım bu saatleri kumbarama atıyorum ve ihtiyacım olduğunda çıkarıp 1 saati ile Meltem’den web sitesi geliştirme hakkında bir danışmanlık alıyorum, diğer 1 saati ile de topluluktaki başka bir kişiye evimdeki avizelerimi taktırıyorum. Yani sistem alternatif bir ekonomik sistemdir. Para ile şu anki sistemde servis bazında yapabileceğimiz her şeyi zaman ile yaparız.

Zumbara İspanyada çalıştığım dönemde karşılaştığım zaman bankaları fikri ile ilk kez hayatıma girdi. O dönemde kendi mahallemde zaman bankası fikrini uygulamaktaydım. Prensiplerinden çok etkilendiğim bu fikri bir sosyal ağ ile birleştirmek ve zaman bankası 2.0'ı yaratmak nasıl olur’u hayal etmeye başladım. Üniversiteden yakın arkadaşım olan ve o dönemde Google İrlandada çalışan Meltem Sendağ ile ilk planları yapmaya başladık ve böylelikle Zumbara yolculuğu başlamış oldu.

- Zumbara’nın öyküsü kaç kişilik bir ekiple nasıl başladı? Bu ekipte kimler var?

Ayşegül Gülmez :  Zumbara’nın öyküsü etrafımda bulunan kişilerden yardım isteyerek, başlangıç sürecinde zaman bankasını insanlardan destek almakta araç olarak kullanarak başladı. Şöyle ki Temmuz 2011’e kadar geçen 2 yıl boyunca programlama dışında Zumbara için hiç bir profesyonel servis(para) kullanılmadı. Her şey fikre inanan, katkıda bulunmak isteyen güzel insanların katılımları ile gerçekleşti.

Düzenli Zumbara için çalışan 5 kişiyiz. Meltem ve ben fikri başından beri yönlendiren çekirdek ekibiz. Altyapı, kodlama kısmında çalışan 2 kişilik bir ekibimiz var. Aynı zamanda sosyal medya yönetiminde bize düzenli destek veren bir arkadaşımız daha var. Ekibin Zumbara vizyonuna ve değer sistemine inanan kişilerden oluşması bizim için öncelikli. Ancak ekip bu kadarla da sınırlı değil aslında. SEO, etkinlik organizasyonları, topluluk yönetimi, derneklerin Zumbara'ya entegrasyonu, posterlerin asılması vb. bir çok konuda destek aldığımız bir çok gönüllümüz var. Zumbara.com da yer alan Zumbara profilini de çok aktif olarak kullanıyoruz.

- Zamanını değiş tokuş etmek isteyen biri, Zumbara’ya nasıl katılabilir?

Ayşegül Gülmez :  http://www.zumbara.com/kayit sayfasından kayıt formunu doldurduktan sonra bizden onay bekliyorsunuz veya içeride olan bir arkadaşınız varsa da size davetiye yollayabiliyor. DAvet yoluyla üye oluyorsunuz.

- Bu zaman bankasında zaman nasıl değerlendirilir? Başka ülkelerde böyle bir sistemin örnekleri var mı?

Ayşegül Gülmez :  Sistem başlangıçta herkese 5 saat kullanım hakkı veriyor. Örneğin sistemde servis vermeden 5 saatlik servis aldıktan sonra artık servis vermeye başlamanız lazım. Nasıl saat kazanacağınız konusunda emin değilseniz halı hazırda sistemde girilen ihtiyaçlara bakabilirsiniz. Ihtiyaçlara cevap vererek veya yeni yetenek, bilgi, beceri, deneyim girerek ve paylaşımda bulunarak saat kazanabilirsiniz 

Zumbara’nın kullandığı zaman bankası sistemi şu an dünyada 33 ülkede kullanılmakta. Daha çok lokal toplulukları güçlendirmek için mahallelerde uygulanan bu sistemin farklı ülkelerde ilginç uygulamaları da mevcut. Mesela İspanya ve Amerika’da okullarda uygulanmakta, ayrıca İngiltere’de hapishanelerde ve yine Amerika’da gençlik mahkemelerinde uygulanan örnekleri bulunmakta.

- Zumbara’da eşitlik veya başka bir konuda herhangi bir kontrol mekanizması var mı?  

Ayşegül Gülmez :  Zumbara’da ekip içerisinde web sitesinin moderasyonu sağlanmakta. Topluluğun bize ilettiği rapor durumları incelenmekte. Maddi kazanç içeren, reklam içeriği olan, nefreti teşvik eden ve şiddeti özendiren içerik yayınlanması durumunda topluluktaki ilgili kişiler ile iletişime geçmekteyiz. Ancak Zumbara’nın en güçlü yönü topluluğu. Çok güçlü ve iyi niyetli bir topluluğumuz var. Bu anlamda çok fazla sorun yaşamamaktayız.

- Zumbara ekibinin karşılaştıkları zorluklar neler? Bu sistem finansal bir destek alıyor mu?   

Ayşegül Gülmez :  Zumbara’da şu an karşılaştığımız en büyük sorun sistemin sürdürülebilirliğini sağlayarak bağımsızlığını ve büyümesini sağlamak. Zumbara bir sosyal şirket olarak konumlanmakta. Yani esas amacı sosyal fayda yaratmak olan ancak kendi finansal sürdürülebilirliğini sağlamaya çabalayan bir sosyal girişim. Şu an Zumbara bütün çalışmalarını aldığı melek yatırım ile sürdürmekte.

Sürdürülebilirlik modeli olarak da öncelikle şirketlere kapalı Zumbara’lara yaratmak geliyor. kurumismi.zumbara.com adı altında şirkete özel olarak yaratılan sistemde şirket çalışanları yetenek, bilgi, beceri, ilgi alanlarını listeleyerek birbirleri ile paylaşımda bulunuyorlar. Bu anlamda Zumbara şirket içerisinde bulunan tüm yetenekleri ortaya çıkaran, kurum içi sosyalleşmeyi, çalışanların ilgi alanı ve ihtiyaçlarının listelenmesini sağlayan ve şirket içerisindeki paylaşım kültürünü arttırarak kurumu öncü işveren markası olarak konumlandıran bir proje.  

Aynı zamanda belediye, şirket, dernek ve Zumbara iş birliğinde mahallelerde zaman bankası uygulamaları yapmak; üniversite öğrencileri arasında sağlıklı topluluklar oluşturmak. Bu uygulama devlet üniversitelerine ücretsiz olarak uygulanırken özel üniversitelerden servis bedeli alır.

Zumbara’nın yarattığı sosyal farklılık sonucu, şu ana kadar MIT İş Planı Yarışması, Bilgi Üniversitesi Sosyal Girişimcilik, Garanti Kagider Kadın Girişimci ve Etohum yarışmalarında ödüller almış ve Youth Action Net Global Fellows adlı uluslararası yarışmada da dünyada unut vadeden ilk 20 sosyal girişim arasına arasına seçilmiştir. Zumbara projesinin farklılığı, sosyal boyutu, Türkiye ve uluslararası alanda kazandığı bu ödüller Zumbara projesinin basın tarafından büyük ilgi görmesini sağlamıştır.

Zumbara’nın sanal dünyadaki mekanları:
zumbara.com
facebook.com/zumbara
twitter.com/zumbaradan
blog.zumbara.com