Atatürk Kültür Merkezi Millet Bahçesi planları iptal edildi

Mimarlar: Davalara rağmen açılışı yapılan AKM Millet bahçesinin hukuksuzluğu tescillenmiştir

Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin açtığı dava sonucunda, Atatürk Kültür Merkezi alanlarında Cumhuriyet’le mekânsal hesaplaşmanın ürünü olarak inşa edilen millet bahçesinin planları iptal edildi.

Ankara 14. İdare Mahkemesi, söz konusu AKM alanlarında millet bahçesi yapılmasına ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğini iptal etti.

Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Karar kamu yararı adına sevindiricidir.  Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak hukuksal süreçlerin peşini bırakmıyoruz. AKM alanlarında millet bahçesi yapılmasına ilişkin açtığımız davada, daha önce bilirkişiler de alanın kimliğinin ortaya çıkarılmamasının planlama disiplini ile uyuşmadığını gözler önüne sermişti. Bilirkişiler, söz konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına ve mevzuata uygun olmadığını belirterek,  planlama alanı içinde Cumhuriyetin ilk yıllarından birçok referans bulunduğuna ve mekânın Cumhuriyet hafızasına dikkat çekmişti. Mahkeme de bilirkişi raporunu esas alarak haklılığımızı ortaya koyan bir karar verdi ve söz konusu planları iptal etti.  Bu kararla, davalar devam ederken Cumhuriyet Bayramı’nın hemen öncesinde açılışı yapılan millet bahçesinin hukuksuzluğu ortaya konmuş, ideolojik hesaplaşmanın boyutu gözler önüne serilmiştir. Bilim ve teknikten aldığımız güçle kamu yararını ve Cumhuriyet değerlerini savunmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

Plan değişiklikleri şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına, kamu yararına ve mevzuata aykırı

Candan, mahkeme gerekçesinde yer alan şu ifadelere de dikkat çekti:

“ Milli Komite'nin AKM içerisinde yer alan tesis ve alanların yönetiminin düzenlediği 2876 sayılı Kanunun "Atatürk Kültür Merkezi Alanı içerisinde yer alacak tesis ve alanların yönetimi" başlıklı 104. maddesinin 16/05/2012 tarihli 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 22. maddesi ile yürürlükten kaldırılması ve akabinde 10 Temmuz 2016 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97'inci maddesinin 1'inci fikrasının (n) bendinde de yer alan hükme göre AKM alanı içerisinde yer alan tesis ve alanların yönetimine ilişkin olarak Bakanlığın yetkilendirilmesi sebebiyle 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97. maddesinin (n) bendi ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 9. Maddesi uyarınca Çevre Bakanlığınca re'sen onaylanan Ankara İli, Altındağ İlçesi, Atatürk Kültür Merkezi Alanı 1 Etap Millet Bahçesine ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının açık ve anlaşılır olmadığı,1/1000 ölçekli UİP, Plan notlarında; Milli Mücadele Tarihi, Türk Halk Kültürü ve Sanatlarını tanıtan yerler ve çeşitli müzeler, çeşitli sahneler, toplantı salonları, sergi alanları, arşiv ve kitaplıklar, atölyeler, Anadolu Mimarlık Tarihini tanıtıcı müze, açık hava gösteri alanları (park ve bahçeler, kır kahveleri, lokanta), Millet Bahçesi, özel bahçeler (tematik bahçeler), çocuk bahçeleri ve benzeri yerler ile Milli Komite tarafından belirlenecek tesis ve alanlar, ayrıca mevcut yapı tesislerden muhafazası uygun görülen yapılar yer alacağı bu yapıların dışında yeni yapı yapılmayacağı belirtilmiş olmasına rağmen , “Atatürk Kültür Merkezi Alanı 5 bölgeden oluştuğuna göre hangilerinin yer alacağı açıklanmadığı, dava konusu Millet Bahçesinin Bakanlıkça yayınlanan Millet Bahçesi Rehberini dayanak aldığı, oradaki ilkelere göre tasarım ve planlama yapıldığı anlaşılmakla birlikte Rehberde yer alacağı belirtilen “Yeterli sayıda kapalı veya açık otopark alanları, İdari ve teknik yapılar, tuvaletler, mescit, müze, atölye ve sergi yapıları, yeme içme yerleri, büfeler, çay bahçesi, cami, sağlık danışma birimleri, millet kıraathanesinin hepsi veya bir kısmının olup olmadığının planda yazılması gerektiği, Millet Bahçeleri Rehberinde “sert zeminden” bahsedilmekle birlikte planlarda sert zemin oranına yer verildiği, otoparka plan notlarında ve plan açıklama raporunda yer verilmediği, halen yürürlükte olan 1/25.000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında “Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Başkente Özgü, Özel Alanlar olarak değerlendirildiği, bu alanlar için, nitelik ve potansiyellerine özgü, özel planlama ve projelendirme çalışması yapılması ve özgün müdahale biçimleri geliştirilerek, Başkentlik kimliği ve vurgusu üzerine hassasiyet gösterilmesinin sağlanması gerektiği ifade edildiği halde Başkent özgü ve özel alan olması tasarımın temel vizyon olması gerekirken, dava konusu planda bu vizyonun da yer almadığı anlaşıldığından dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin, şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.”