Yargı: “Yıkılan Kumrular İkamet Sitesi tescilli kültür varlığıdır” dedi

“Kumrular İkamet Sitesi’nin yıkımı hukuka aykırıdır”

Yargı,  özgün mimari özellikleri olan, korunması gereken kültür varlığı niteliği taşıyan ve uzunca bir dönem Bayındırlık Bakanlığı’na hizmet veren  Kumrular İkamet Sitesi’ne ait  tescil başvurusunun reddedilmesi kararını iptal etti. Kumrular İkamet Sitesi yıkılmış olmasına rağmen tescilli kültür varlığı özelliği kazandı.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, bir dönem Bayındırlık ve İskan Bakanlığı hizmet binası olarak ta kullanılan, tüm uyarılara rağmen yıkılan ve arazisine cami yapılması planlanan Kumrular İkamet Sitesi’ne ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 1 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kültür varlığı taşımadığı bahisle tescil edilmemesine dair 18.06.2015 tarih ve 2441 sayılı kararını yargıya taşımıştı.

Ankara 8. İdare Mahkemesi kararında;  Ulusal Mimarlık Akımı’nın örneği olan Saraçoğlu Mahallesi’nden modern mimarlık akımına kamu eli ile geçişin mekânsal boyuttaki göstergesi ve belgesi olduğunu, korunması gereken tescilli kültür varlığı olduğunu vurguladı. Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şubesi,  mahkeme kararının ivedilikle uygulanmasını talep ederek, yapının rekonstrüksiyon ile tekrar hayata geçirilmesini istedi.

Ankara 8. İdare Mahkemesi, söz konusu Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 1 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 18.06.2015 tarih ve 2441 sayılı kararını iptal etti.

“Bu kararlar yıkım sürecini işletenlerin yargılanmasının kararları olacak”

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, mahkemenin vermiş olduğu kararın ivedilikle uygulanması gerekliliğini ifade ederek, “Modern Mimarlık örneğinin temsilcililerinden olan  yapı yıkılmış olmasına rağmen tescilli kültür varlığı olarak yargı tarafından tescil edilmesi, binanın aslına uygun şekild yeniden yapılmasının önünü açmaktadır. AKP hükümetinin 15 yıldır tüm kültürel varlıklarımıza yönelik yıkım sürecinin iflasının göstergeleri olan bu yargı kararları , yıkım sürecini işletenlerin yargılanmasının kararları olacak” dedi.

“Belleksiz bir toplum oluşturmak istiyorlar”

Candan, sürece ilişkin şu bilgileri verdi:

“Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak,  Kumrular İkamet Sitesi’nin 2863 sayılı kanun kapsamında korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmesi için başvurmuştuk. Başvuru Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 1 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 18. 06.2015 tarih ve 2441 kararıyla reddedilmişti. Mimarlar Odası Ankara Şubesi kararı yargıya taşıdık ve bilirkişi incelemesi yapıldı. Bilirkişi raporu lehimize geldi, hukuksal süreç devam ederken  Kumrular İkamet sitesini yıktılar. Kumrular ikamet sitesi aynı zamanda bir hafıza merkezi, Cumhuriyet’in kentleşme politikalarının mevzuatının yazıldığı, bugün kentleşme alanında uzmanlaşmış hocalarımızın deneyimlerinin ve önerilerinin duvarlarına sindiği bir yerdi.Yıktıkları şey ortak hafızamız aynı zamanda.  Belleksiz bir toplum oluşturmak istiyorlar. ”

Kumrular İkamet Sitesi kent hafızasıdır

Candan, Ankara 8. İdaresi Mahkemesi’nin iptal kararının dayanağını oluşturan  Bilirkişi Raporu’nda yer alan “Dava konusu yapı grubunun,  Modern Mimarlık Akımının giderek yok olma tehdidi altındaki “enternasyonalist mimarlık dönemi” yapılarının iyi bir örneği olduğu, 3 blok yapısından oluşan yapı grubu, kentin merkezinde çok yoğun olan yapılaşma bölgesinde kendi ölçeğinde ve parseli içerisinde iç avlular oluşturan kompozisyonu da Ulusal Mimarlık Akımı’nın örneği olan Saraçoğlu Mahallesi’nden modern mimarlık akımına kamu eli ile geçişin mekânsal boyuttaki göstergesi ve belgesi olduğu,  yaklaşık 60 yıldır bulunduğu yerde kentin hatta ülkenin zaten sayıca çok az kalmış Modern Mimarinin özgün nitelikleri ile kent merkezinin şekillenmesine öncülük ve tanıklık ettiği, kentin hafıza mekanlarından biri olarak kentin kimliğine katkıda bulunduğu” şeklindeki tespitler  kararın  "esasını" oluşturmuş olduğunu bildirdi.

Yıkılan Cumhuriyet yapılarını  yeniden yapacağız, çalınan hafızamızı geri alacağız

Candan, “ Mahkeme,  dava konusu yapı grubunun yıkılmış olmasının kültür varlığı olarak tescillenmesine engel olmadığı hususlarını dikkate alarak,  Kumrular Caddesi ile Necatibey Caddesi’nin köşesindeki yapıların taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilerek korunması ve yaşatılması gerektiği kanaatine vardı. Aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna da varan mahkeme,  dava konusu işlemin iptaline oy birliğiyle karar verdi” diye konuştu. 

Candan, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu günden itibaren yapılması gereken, yapının 3 bloğu ile birlikte yerinde ve yeniden , hiç bir imar uygulama plan değişikliği yapılmaksızın,  yapımının sağlanacağı rekonstrüksiyon kararının ivedilikle  alınmasıdır. Başkent Ankara'nın merkezinde yer alan yapı kent hafızasının önemli bir öznesiydi.  Saraçoğlu Mahallesi'nin kamu eli ile yaratmış olduğu mekansal bütünlüğünün göstergesi özelliğini de taşıyan Kumrular İkamet Sitesi'nin yeniden kente kazandırılmasının takipçisi olacağız. Yıkılan Cumhuriyet yapılarını başkente kazandırana kadar mücadeleye devam edeceğiz. Yıkılan Cumhuriyet yapılarını  yeniden yapacağız, çalınan hafızamızı geri alacağız.”

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi